یادداشت فنی: شرایط و مخاطرات ژئوتکنیکی تونل های بلند شهری در تهران، مطالعه موردی تونل متوسلیان

شناسایی های زمین‌شناسی مهندسی و برآورد پارامترهای ژئوتکنیکی مسیر تونل اهمیت زیادی در طراحی و اجرای موفق تونل‌ها دارند. شناسایی دقیق و کامل این پارامترها در محیط‌های شهری، با توجه به تشدید اثرات آسیب‌های ناشی از نشست و ریزش تونل‌ها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. شناسایی پارامترها و مخاطرات ژئوتکنیکی مسیر تونل‌ها در انتخاب نوع دستگاه حفاری نیز دارای اهمیت می‌باشند. شناسایی این ویژگی ها، یکی از چالش‌های مهم در تونل‌سازی است. تونل متوسلیان به طول حدود 10 کیلومتر در ادامه بزرگراه صیاد از شمال میدان سپاه تا بزرگراه آزادگان پیش‌بینی شده است که با توجه به امتداد شمال- جنوبی، به لحاظ شرایط زمین‌شناسی طیف متنوعی از واحدهای زمین‌شناسی را در برمی‌گیرد. به همین دلیل تخمین و ارزیابی پارامترهای مذکور پیچیده است. در این مطالعه روش برخورد با این پیچیدگی ها جهت رسیدن به ارزیابی قابل اعتماد از شرایط زمین‌شناسی و ژئوتکنیکی تونل متوسلیان با تعیین پارامترهای ژئوتکنیکی و شناسایی مخاطرات محتمل در مسیر تونل به‌عنوان یک تجربه مناسب مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس مسیر تونل با توجه به شرایط زمین‌شناسی به سه بخش شمالی، میانی و جنوبی تقسیم شده و ضمن معرفی تیپ‌های مختلف خاک به لحاظ پارامترهای ژئوتکنیکی، با تلفیق نتایج بررسی های صحرایی و آزمایشگاهی، بازه تغییرات پارامترها در هر تیپ خاک مشخص شده و در نهایت مشخصات مصالح هر تیپ جهت انجام تحلیل ها تعیین شده و همچنین مخاطرات محتمل در نواحی مختلف مسیر تونل بررسی و ارائه شده است.